جلسه دوم سخنراني حجة الاسلام والمسلمين پناهيان

محرم 1390

برنامه سمت خدا

قرآن بخوان به نیابت کل آن سی جزء که با سرانگشت نیزه ورق خورد، قرآن بخوان تجوید تازه را به تاریخ بیاموز و ما را به روایت پانزدهم معرفی کن ،  قرآن بخوان تا طبل هل هله از های و هوی بیفتد ، شاعران بیچاره ، شاعران درمانده ، شاعران مضطر با نام تو چه کردند ؟ تاریخ زن آبرو می گیرد وقتی پلک صبوری می گشاید   و نام حماسیت بر پیشانی دو جبهه ی نورانی می درخشد . زینب!
سوال – شما چه نظری در خصوص محرم امسال دارید؟
پاسخ- محرم امسال هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی بهتر از سال های قبل به نظر می رسد . البته این روند در طی این سی سال وجود داشته است . معمولاً  مجالس در شب های اول رونق شب های آخر را ندارد. اما در اکثر جلساتی که امسال بنده حضور پیدا می کردم و یا از برخی از دوستان می شنیدم ، از ابتدا رونق همان شب های آخر را داشتند . از نظر کیفی هم احساس می کنم که مومنین بخصوص جوانان در عزای اباعبدالله الحسین (ع) بسیار بی تاب تر شده اند . تصور می کنم یک روزی که مردم دیگر طاقت عزای اباعبدالله الحسین را نداشته باشند، آقا ظهور کنند . الان باید روضه ها بیشتر با اشاره خوانده شود . نمی توان صریحاً به سراغ مسائل اصلی رفت . چون مردم دیگر طاقت آن را ندارند . ما اشاره می کنیم ، مردم با تمام وجود اشک می ریزند . الان حضور جوان ها خیلی بیشتر شده است . اگر حوزه ها و بخش های تبلیغاتی آمار بدهند ، نشان می دهد که آمار سخنرانی ها در کل کشور نسبت به سال های قبل خیلی بیشتر شده است .  من در برنامه ای گفتم که حضور حوزه های علمیه به اندازه ی نیاز نیست . بیشتر منظورم این بود که نیاز خیلی بالا است . این نشان می دهد که هم دشمنان با ما جدی تر مبارزه می کنند و هم عطش مردم بیشتر شده است . ممکن است ما نتوانیم این عطش و نیاز را به موقع و به طور کافی پاسخ دهیم چون ما با یک جهان مخاطب روبرو هستیم نه فقط جهان اسلام . برخی از دوستان معاونت رشته ی تخصصی تبلیغ به من گِله می کردند که زحمات زیادی در این بخش کشیده می شود و شما در انتقاد خود این مسائل را در نظر نگرفتید . الان حوزه های علمیه زحمات زیادی می کشند . این رونقی که در این سال ها مشاهده می شود همگی نتیجه ی تبلیغات صحیحی است که طلاب ،روحانیون و ذاکرین اهل بیت انجام می دهند . اما الان سطح معرفت افراد بالا رفته است . اوایل انقلاب مارکسیست ها در فضا اثر گذاشته بودند . اگر یک نفر می خواست خود را سطح بالا نشان بدهد، در خصوص امام حسین (ع) بحث می کرد ولی گریه نمی کرد . فکر می کرد اگر انسان قساوت قلب داشته باشد نشانه ی علم و معرفت است .  اما دیگر این عوام زدگی ها  وجود ندارد .  الان عاطفه و سوز، در کنار عشق ، معرفت و بصیرت به رشد بسیار بالایی رسیده است . 
سوال – چکار باید کرد که این حال و هوایی که در ایام محرم بوجود آمده ، استمرار داشته باشد؟
پاسخ – در سوره ی حجرات بعد از اینکه احترام به پیامبر را توصیه می فرماید . در سه یا چهار آیه تصریح    می کند که ادب را نسبت به پیامبر رعایت کنید . بعد می فرماید که هر کس این ادب را رعایت کند از تقوای قلب او ناشی شده است . کسانی که این کار را بکنند ، هم گناهان آنها بخشیده می شود و هم اجر با عظمتی دریافت   می کنند . به روایت تمام مذاهب و مورخین رسول خدا (ص) بارها فرموده اند که حسینُ مِنی و اَن مِن حسین . جدا از روایاتی که شیعیان از امام صادق (ع) دارند که ایشان فرمود به غیر از مسئله ی خاص نبوت، بقیه ی  اموری که مربوط به پیامبر گرامی اسلام می شود مربوط به امامان هم می شود. یعنی ادبی که ما نسبت به رسول خدا (ص) داریم باید نسبت به ائمه نیز قائل باشیم . ولی به طور اختصاصی پیامبر اکرم (ص) فرموده اند که حسینُ مِنی و اَن مِن حسین. پس احترام و ادب نسبت به امام حسین(ع) دارای مغفرت و اجری عظیم است . همه مذاهب هم این مسئله را قبول دارند و در قرآن هم ذکر شده است . پس وقتی ما در مُحرم اظهار ادب می کنیم ، هم از مغفرت برخوردار می شویم و هم اجری عظیم می بریم . حالا که امام حسین (ع) به ما نظر کرده اند ، خوب است که در زندگی خود یک تغییری ایجاد کنیم . مثلاً یک برنامه ی یک ساله در نظر بگیریم و یک روش را در زندگی یا عبادت خود تغییر بدهیم . اگر قبلاً نمازهای خود را سروقت نمی خواندیم . بخاطر محبت و نظری که امام حسین (ع) به ما داشته اند مقید شویم که یکی از آنها را سروقت  بخوانیم و یا قبل از نماز سه بار بگوییم صَلی اللهُ عَلیکَ یا اَباعَبدالله . این جمله از اذان و اقامه هم کوتاه تر است و می توانیم آن را تکرار کنیم . به فرموده ی امام صادق (ع) سه بار گفتن این ذکر ، ثواب زیارت حرم اباعبدالله (ع) را دارد . می توانید در طول سال با عنایت به این فرموده ی امام صادق (ع)  این ذکر را تکرار کنید . یا هفته ای یک بار زیارت عاشورا بخوانید . در روایت داریم که حضرت فاطمه (س) هفته ای یک بار برای شهید زمان خود یعنی حمزه سید الشهدا برنامه ی عزاداری داشتند . شب جمعه که پر معنویت ترین شب است و طبق روایات اولیای خدا متوجه کربلا هستند، زیارت عاشورا بخوانیم . اگر این کار به صورت هفتگی باشد کسالت و دل زدگی ایجاد نمی کند. اینها رفتارهایی است که به مرور زمان برای انسان جا می افتد . و بعداً  بدون اینها نمی توان زندگی کرد . بنابراین راه استمرار این حال خوش ، رفتار خوب ، منظم و مداوم است . 
سوال -  آیا روضه های خانگی در تربیت دینی فرزندان تأثیر دارد و نیاز است استمرار داشته باشد یا خیر؟
پاسخ -  آنطور نیست که اگر یک جلسه ای باشکوه باشد و از مداحان مشهور اهل بیت و یا سخنرانان مطرح       بهره بگیرد حتماً نورانی تر بوده و فیض بیشتری به انسان می دهد  . گاهی یک جلسه ی غریب و کوچک محلی یا خانگی ممکن است نور و صفایی داشته باشد که این صفا در جلسات بزرگ نباشد . خود ما طرفدار جلسات بزرگ نیستیم و آن را اصل نمی دانیم . حتی کسانی که مقید هستند به جلسات بزرگ بروند هم  در کنار آن در یک جلسه ی غریب شرکت کنند . مرحوم آیت الله حق شناس به رفقای خود سفارش می کردند که در جلسات غریب شرکت کنند . خود ایشان هم در این جلسات شرکت می کردند . خود من هم در دهه ی محرم با اینکه افراد محبت دارند و به جلسات آنها می روم ، یک روضه ی خانگی دارم  . نباید این جلسات را از دست داد. روضه ی خانگی لطف خود را دارد . انتقال مفاهیم دینی به کودکان و نوجوانان بیشتر باید از طریق عمل باشد . وقتی که پدر و مادر خانه ی خود را محل روضه و جلسه قرار می دهند، این فعالیت برای آموزش بخش عمده ای از معارف موثر تر از هر کار دیگری است. ما در روز قیامت خواهیم دید که بسیاری از آموزش ها و تبلیغات به اندازه ی این روضه ها موثر نبوده است . در برخی از شهرستان ها حتی من دیده ام که نوارهای مرحوم کافی را  می گذارند  . یعنی سخنران هم ندارند . البته سخنران ها هم همین حرف را تکرار می کنند . ناله و اشکی که در آن مکان ریخته می شود و نوری که وجود دارد ، در تربیت بچه ها موثر است. خوب است که ما بچه های خود را در نور بزرگ کنیم . خلاً وجود روضه های خانگی را انسان به سختی می تواند پر کند . سال ها قبل ما در قم منزلی را گرفته بودیم که در آن روضه می گرفتیم . البته بعداً این روضه  گسترش پیدا کرد و به مسجد انتقال پیدا کرد . چون دیگر در خانه این مراسم گرفته نمی شد ، سعی کردیم که یک روضه ی بچگانه در خانه بگیریم . یعنی جوان ها و بچه ها را دور هم جمع می کردیم. برای اینکه مراسم روضه در خانه از بین نرود. قبل از اینکه ما این خانه را بگیریم همسایه ها می گفتند که ما  می خواستیم بدانیم  این خانه نصیب چه کسی می شود . آیا آن افراد هم  روضه ای هستند یا خیر؟ بعد که دیدیم شما آمدید و اهل روضه هستید . بنابراین این مسئله اثر وضعی دارد . احتمالاً این خانه دست هر کسی نخواهد افتاد . یعنی نفر بعدی هم اهل روضه بوده و جذب این خانه      می شود . در قرآن داریم که وقتی فرعونیان و افراد بد از دنیا می روند ، آسمان و زمین برای آنها گریه نمی کند . در روایات داریم که وقتی کسی در جایی عبادت می کند و از دنیا می رود ، آن زمین و آسمانی که بالای آن است برای او گریه می کند . خداوند فرشته ای را مأمور می کند که در همانجا با صدا و سبک او این عبادت را تا روز قیامت ادامه می دهد . اجر آن نیز برای آن فرد نوشته می شود . زمان و مکان زنده و موثر هستند .    خانه های خود را خالی از روضه ها قرار ندهیم . اثر تربیتی این روضه های خانگی فوق العاده زیاد است . 
سوال – آیا صرف بودن بچه ها در این روضه ها ، باعث انتقال نورانیت به آنها می شود ؟ 
پاسخ – ما نباید ارتباط بچه ها با مجالس روضه را با تلخی برقرار کنیم . یک آقایی که از مسئولین بود می گفت که ما به تربیت بچه های خود نمی رسیم . اما بچه ی ما اخیراً علاقمند شده که به مجلس شما بیاید . یک کاری کنید که جذب شما شود . به مزاح یا جدی به ایشان گفتم که اگر می خواهد بیاید، شما دیگر به او تأکید نکنید . چون آنوقت با من بد می شود . یک نفر برای من نامه نوشته بود که من از شما خیلی بدم می آید . شاید به این دلیل که هر وقت برنامه ی شما از تلویزیون پخش می شود مادرم من را اجبار می کند که آن را گوش بدهم . با این کار بچه زده می شود . مادر ما یک روضه ی هفتگی در روزهای پنجشنبه داشتند . من تنها پسر خانه بودم . سال ها خانم ها برای روضه می آمدند و من نمی دانستم در آن زمان چکار کنم . من چای شیرین خیلی دوست داشتم اما مادر به من اجازه نمی دادند که زیاد بخورم . هنگام  زمان روضه من کلافه می شدم ، مادر می گفتند امروز که روضه است هر وقت به همه چای دادیم یک چای شیرین هم به تو می دهیم . یعنی این هدیه ی ویژه ی مادر در هنگام مراسم به من بود . من از چهارشنبه منتظر چای شیرین روضه بودم. نمی دانم مادر چقدر با تدبیر این کار را کرده بودند ولی من همراه با هم زدن چای شیرین خود، صدای السلام علیک یا ابا عبدالله (ع) آن آقا را می شنیدم . مادر های زیادی هستند که شاید تدبیرهای بهتری هم داشته باشند . نباید این مراسم مایه ی اوقات تلخی و اجبار برای بچه ها شود . بهتر است که بچه ها در فضای هیئت بازی کنند . و بهترین خاطرات خود را در این فضاها داشته باشند . 
سوال – در خصوص آیات 19 تا 30 سوره ی مبارکه ی فاطر توضیح بفرمایید.
پاسخ – در این آیات می فرماید که این است و جز این نیست که شما نذیر هستید . ما تو را فرستادیم ، بشیر و نذیر. یعنی در یک فاصله ی کوتاه یک بار از بشارت و بشیر بودن سخن گفته است . ولی سه بار از نذیر بودن گفته است . نباید طبع ما از انذار فرار کند . نباید تنها به دنبال سخنان بشارت دهنده باشیم . وقتی که انذار داده شود ، احتمال تضمین آینده بیشتر است . پیامبر گرامی اسلام همین کار را کرده اند . ما باید از مبلغین خود بخواهیم تنها بشارتی و رحمتی صحبت نکنند . بلکه یک مقدار هم از غضب و عذاب الهی سخن بگویند . تمایل برخی از افراد به سمت دین تبشیری است . صحبت نکردن از عذاب یکی از محل های فریب است . انشاءالله در مجالس معرفتی که تشکیل می شود یک مقدار مباحث انذاری خود را تقویت کنیم . 
سوال – با چه تکنیکی بچه های خود را با ابعاد قیام امام حسین (ع) آشنا کنیم؟
پاسخ – یکی از رازهای بسیار عمیق کربلای اباعبدالله الحسین (ع) حضور کودکان ایشان در این صحنه است . از همان ابتدا به ایشان می گفتند مشخص نیست در این سفر چه اتفاقاتی می افتد . البته در ظاهر باید امام حسین (ع) با خانواده ی خود می رفتند . چون از ایشان دعوت کرده بودند و سفر ایشان به شکل یک مهاجرت بود  . در این نوع سفرها معمولاً انسان خانواده ی خود را همراه می برد . این نامردی مردم کوفه بود که بعداً حضرت را محاصره کردند. وگرنه حضرت برای جنگ نمی رفتند . قصد داشتند که از کوفه به سمت شام برای جنگ بروند . ولی با مردم کوفه جنگ نداشتند . در این هنگام برخی می گفتند که این اوضاع عادی نیست . بهتر است فرزندان را با خود نبرید . اما حضرت قبول نمی کردند . این سفر اسراری به همراه داشت . این اسرار در این 1400 سال مشخص می شود . اگر حضرت خانواده ی خود را به همراه نمی آوردند ، این حماسه تکمیل نمی شد . اکثر روضه های ما متوجه رنج و مصیبتی است که فرزندان اباعبدالله الحسین (ع) متحمل شده اند . امام حسین (ع) بود که می خواست در راه خدا قربانی بدهد و فرزندان خود را در معرض چنین مصیبتی قرار دهد . این کار شبیه عملی بود که حضرت ابراهیم(ع) انجام دادند . ولی در نیمه راه خداوند از ایشان پذیرفت و گفت نیازی به قربانی کردن نیست . در ثبت این حماسه مهر نهایی توسط کودکان امام حسین (ع) زده شده است . چه آنان که در کربلا به شهادت رسیدند و چه کسانی که بعد از کربلا به رنج ها مصیبت های دیگر گرفتار شده و به شهادت رسیدند . جایگاه کودکان در حماسه ی امام حسین(ع) و ثبت آن در دل ها بسیار کلیدی است . در تمام محیط هایی که پر از معرفت و اندیشه است کودکان امام حسین (ع) حرف اول را می زنند . کودک معمولاً وقتی وارد یک مکان      می شود ، اول به کودکان دیگری که در آن مکان حضور دارند نگاه می کند  . اگر شما یک عکس را در اختیار یک کودک قرار دهید که شامل دو درخت بزرگ و یک درخت کوچک باشد . حتماً خواهد گفت این دو پدر و مادر هستند و این یکی بچه ی آنها است . وقتی ما بچه های خود را به مجالس امام حسین (ع)  می بریم ، اولین کاری که می کنیم با کودکان کربلا آنها را آشنا کنیم . در دوران کودکی بسیاری از مفاهیم برای بچه ها قابل انتقال نیست . اگر همین بخش را بدانند، با آن ارتباط عمیق برقرار می کنند . وقتی ما با عاطفه و حماسه ، در حدی که برای آنها قابل فهم باشد مصائب کودکان امام حسین (ع) را بیان کنیم ، بچه ها عمیقاً با آن ارتباط برقرار می کنند . تأثیری که این مصائب بر روی کودکان ما می گذارد بسیار متفاوت است . مثلاً اگر بگوییم یک خانواده تصادف کردند و بچه ی آنها زیر ماشین رفت . شاید اعصاب کودک ما تحریک شده و بترسد . اما روضه های ابا عبدالله الحسین (ع) لطافت خود را دارند . بسیاری از کودکان در این حماسه گمنام هستند . روضه های مشهور آنقدر مردم را تحت تأثیر قرار داده اند که مردم متوجه مسائل دیگر نشده اند .  ما می توانیم بچه ها را متناسب با سن آنها با کودکان ابا عبدالله الحسین (ع) آشنا کنیم . از احساس حضرت سکینه (س) برای بچه های خود بگوییم .آشنایی با کودکان کربلا فرصت بسیار خوبی  است که بچه های ما عمیقاً با کربلا ارتباط برقرار کنند . زمانی که جوان بودم می گفتم که اگر بچه دار شوم هرگز او را تنبیه بدنی نمی کنم . به این خاطر که وقتی بزرگ شد و در مجلس امام حسین (ع) شنید که به بچه های ایشان سیلی زدند ، ناراحت شود . و عمق این حرف را درک کند . ما در گذشته در روضه های خود می گفتیم که بچه های خود را کتک نزنید . بگذارید در بزرگی این حرف برای آنها تأثیرگذار باشد . چرا اینقدر امام سجاد(ع) به حضرت زینب (س) اصرار داشتند که فرار کنید ؟ شاید یکی از دلایل آن این باشد که فرزندان اباعبدالله الحسین (ع) تا آن زمان کتک نخورده بودند . و مورد ضرب و جرح قرار نگرفته بودند که بدانند باید فرار کنند . آنها افراد محترمی بودند فکر می کردند که همه نیز با آنها با احترام برخورد می کنند .  لذا باید به آنها گفته می شد که فرار کنند . چون این افراد غارتگر هستند . این بچه ها به خیمه پناه آورده بودند و دوست داشتند که دور هم باشند .  فکر می کردند که در خیمه ها احساس امنیت بیشتری دارند . آن افراد غارتگر نیز می خواستند غنایم را با خود ببرند . اگر فرار می کردند لااقل از غارت خیمه ها صدمه   نمی خوردند . این که این افراد با شخصیت بودند و بعد بیابان گرد شدند را باید بچه های ما بفهمند. ما باید با فرزندان خود با احترام و محبت برخورد کنیم که وقتی این روضه ها را شنیدند متأثر شوند . چون بچه ها     مشابه سازی می کنند . در برخی از شهرهای ایران به مجالس عزاداری، ماتم می گویند . در روایت است که وقتی شما به مجالس عزای اهل بیت می آیید، مسرور به سوی خانواده ی خود باز می گردید . افرادی که روضه های خانگی می گیرند می دانند که بعد از روضه همه شاد هستند . این روایت در خصوص کربلا هم است .     می فرماید که وقتی شما به کربلای امام حسین (ع) می آیید در زمان زیارت آشفته می شوید. ولی وقتی باز     می گردید مسرور هستید .  افراد در همین دهه از من می پرسیدند که بعد از عزاداری ما مسرور می شویم ، آیا این بد نیست ؟ من گفتم که این هدیه ی اهل بیت است . ذکر مصائب کودکان امام حسین (ع) بچه ها را آزار     نمی دهد . 
سوال – ثمره ی عزاداری در رفتار ما با دیگران و در اجتماع چگونه باید بروز کند ؟
پاسخ – اگر به اصلی ترین موضوع کربلا، یعنی مظلومیت امام حسین (ع) توجه کنیم و توجه به مظلوم را در زندگی خود ساری کنیم ، خداوند از ما تشکر خواهد کرد . یعنی هرجایی یک مظلومی دیدیم به او کمک کنیم . نسبت به مظلوم و ظالم حساس باشیم . امیرالمومنین (ع) بعد از اینکه ضربت خوردند ، در وصیت نامه ی مشهور خود به حسن و حسین (ع) فرمودند که برای مظلوم عون باشید و برای ظالم دشمن . ما واقعه ای مشابه زمان یزید و امام حسین (ع) در صحرای کربلا نداریم که بتوانیم مردانگی خود را نشان دهیم . ولی ممکن است به همکار ما ظلم کرده باشند می توانیم به او کمک کنیم و بی تفاوت نباشیم . ممکن است ببینیم به کسی ظلم می شود در مقابل ظالم بایستیم . خصوصاً این بحث در محیط خانواده خیلی مهم است . خانواده های محترم، گاهی در مقابل ظلم افرادی که با آنها رودربایستی دارند سکوت می کنند . در روایت است که همان فردی که شما بخاطر رفاقت در مقابل ظلم او به کسی سکوت کرده اید ، به خود شما ظلم خواهد کرد. این سنت خدا است . کربلا درس بزرگی برای زندگی ما است . اگر رفتار ما تحت تأثیر کربلا قرار بگیرد ، هیچ مظلومی در کنار ما باقی نخواهد ماند .  اگر هیچ کاری برای او نکنیم می توانیم او را دلداری بدهیم . و ظلم هیچ ظالمی در کنار ما تداوم نخواهد داشت . خداوند ما را در معرض این آزمایشات قرار می دهد . ما مظلوم هایی را می بینیم که نیاز دارند ما به آنها کمک کنیم . گاهی اوقات می توانیم جلوی ظلم یک فرد را با نصیحت همراه با لبخند بگیریم . اگر این درس را بگیریم در آینده امنیت بیشتری خواهیم داشت . وقتی ما به مظلوم کمک می کنیم ، در جایی اگر به بچه های ما ظلم شود ، خداوند به آنها  کمک خواهد کرد .  
سوال – در پیامکی نوشته بود که امام حسین (ع) بیشتر ازآب نیازمند لبیک بود . افسوس که بجای افکار ایشان     زخم های تنشان را به ما نشان دادند . نظر شما چیست؟
پاسخ – من این پیامک را با تمام زیبایی که دارد و حکمتی که می توانست در خود داشته باشد سخن صحیحی       نمی دانم. در مملکت ما ، روضه ها و اشعار قدیمی پر از افکار اباعبدالله الحسین (ع) است . مثلاً هرجا از مجروح سخن گفته شده ، از مظلومیت ایشان نیز سخن به میان آمده است. مظلومیت یعنی فکر امام حسین (ع) . هرجا از قاتلین سخن گفته شده ، از ظالم بودن آنها سخن به میان آمده است . این مسئله به ما درک ظالم و مظلوم می دهد . تقریباً غیرممکن است که روضه ی ابا عبدالله الحسین (ع) به زخم ها اشاره کند ولی افکار ایشان را در بر نداشته باشد . امام حسین (ع) در کربلا فرمودند که چرا من را می کشید ؟ آیا من پسر فاطمه ی زهرا(س) ، دختر  پیامبر اکرم (ص) نیستم ؟ یعنی عوام ترین روضه خوان ها و گریه کن ها این جمله را شنیده اند . در این جمله افکار امام حسین (ع) ، پیامبر(ص) و قرآن نهفته است . این بی انصافی است که بگوییم سعی روضه ها این است که زخم به ما نشان بدهند و افکار را پنهان کنند . ما نباید بخاطر اینکه حرف زیبا بزنیم ، سخن غلط بگوییم . مثلاً نمی گوییم که ما کاری نداریم که آب نبود یا آب را  بستند ، ما برای تشنگی ایشان ناراحت هستیم . کسی اصلاً اینگونه روضه نمی خواند . همه ی روضه ها پر از اندیشه و تفکر است . امام می فرمایند : هزار و چهارصد سال است با این روضه ها و منبرها اسلام حفظ شده است . بعد از آن می فرمایند که منبرها را هم روضه ها حفظ کرده است .

تنظيم:ب حر.

منبع وبلاگ مناديون.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: